Zaytung‘u bilmeyen var mı? Severek takip ettiğim, Dünya ve Türkiye gündemini mizahi bir dilde, haber formatında kendince yorumlayıp yazan bir site. Anlatımı ve kurgusu mükemmel düzeyde. Bir de Scoopertino var. “Gerçek olmayan Apple haberleri” mottosuyla harika bir iş çıkartıyorlar. Hatta bir haberlerini çok sevip elimizden geldiğince uyarlayarak “Farklı düşün, aynı giyin” başlıklı bir yazıda daha önce Elma Dergisi’nde sizlerle paylaşmıştım.
Bir de bizim yerel basınımız var. Bir haber çıktığında doğru mu yanlış mı diye bakmalarına gerek duymayan basınımız. Haber satmaya çalıştıkları için, işin aslını astarını pek araştırmadan haber yaparlar. Hele hele konu Apple olduğunda akan sular durur. Apple satıyor, Apple ile ilgili bir şey yazalım da ne olursa olsun mantığı bazen oldukça komik sonuçlar ortaya çıkartabiliyor. Bu konuya özellikle değineceğim ama bardağı taşıran son damlayı, yani bu yazıyı yazmama sebep olan haberi açıklamadan edemeyeceğim. Basınımızın bu seferki bombası, ne Zaytung ne de Scoopertino bunların eline su bile dökemez.
Olay aslında 2012 yılına dayanıyor. Hatırlarsanız 2012 yılında iOS 6 ile Apple, yıllardır işbirliği içinde olduğu Google’ın harita hizmeti yerine yeni mobil işletim sistemi sürümünde kendi harita hizmetini sunma kararı almıştı. Aceleye gelen bir karardı ve Apple’ın haritasında sayısız hata ve eksiklik vardı. Tim Cook çıkıp bir özür mektubu yayınladı.
Ardından Apple konuya ciddi bir şekilde eğildi ve hatta şirketin en önemli yöneticilerinden Scott Forstall koltuğundan oldu. Konuyu merak edenler Scott Forstall etiketi ile yayınlanan haberlere de bakabilirler.
Geçen gün adını hatırlamadığım bir gazetenin internet sitesinde gezerken bir haber gördüm. Ardından Elma Dergisi’ndeki diğer yazar arkadaşlar ile konuyu masaya yatırıp tartıştık. Haberde “Apple iPhone 6’da hata” gibi bir başlık vardı. Sonradan irili ufaklı yerel medyamızın hemen hemen tüm gazetelerinde aynı haber farklı biçimlerde yer buldu.
Habere göre Apple’ın yeni telefonu iPhone 6’daki harita uygulamasında bir hata varmış, hatta Tim Cook hata nedeniyle özür dilemiş.
Kimi okuyucularımızın gözünden kaçmış olabilir belki ama böyle bir haber benim gözümden kaçamaz. Hemen güvenilir kaynaklarımızdan bazıları ile görüştüm. Önce haberin kaynağını, kimin servis ettiğini bulmaya çalıştım. Aslında ben bu yazıyı önümüzdeki haftasonuna bir pazar eğlencesi olsun diye hazırlamayı, o zamana kadar da eksiklerimi tamamlamayı düşünüyordum ama bir an önce paylaşmak istedim. Önümüzdeki günlerde bahsettiğim bilgilere ulaşır ulaşmaz yazıya eklemeyi planlıyorum.
Haberin aslına gelirsek; Reuters, Toronto’dan bir haber servis ediyor. Haberde Kanada’nın en büyük şehri ve ulusal başkenti olan Toronto’nun, Apple’ın iPhone teslimatları ile ilgili sayfadaki haritada yanlış yerde gösteriliyor olması. Hatta harita görselinde başka hataların daha yer aldığı belirtiliyor. Görsel sonradan siteden kaldırılmış.
Asıl fırtına burdan sonra kopuyor. Reuters belki geçmişi hatırlatmak belki de Apple’ın coğrafi hatalarını iğnelemek için 2012’de yaşanan iOS 6 harita sorununa değiniyor. Tim Cook’un bu olaydan dolayı yukarıda da bahsettiğim özür bildirisi de haberde yer alıyor.
Olayı (Sitedeki harita görselinde yer / yazım / isim hatalarını ) Kanadalı cbc sitesi daha açık ifade ediyor.
Görselleri de ekleyerek iPhone teslimatları için kullanılan görseldeki hataya dikkat çekmiş. Bu haberin yer aldığı siteler haberin altına iPhone 6’nın Kanada’daki dağıtım tarihleri hakkında bilgi paylaşımı da yapınca bizimkiler hemen haber kurmaya başlamış.
iPhone 6 + Tim Cook + Kanada + Harita + Hata + Özür gibi şeyleri görmüş gözleri ve sıfırdan bir haber üretmiş. Hangi sivri zekalı ilk adımı attı bilmiyorum ama diğerleri de oltaya takılmış ve kızılca kıyamet kopmuş.
Görüldüğü gibi aslında olay son derece basit ve anlaşılır. Bizimkiler ise bunu alıp evirmiş çevirmiş, “iPhone 6’da hata çıktı, Tim Cook ise özür diledi” ‘ye getirmiş. Hatta bazıları ilaveler yapmış. iPhone 6 çıkmadan hataları nedeniyle Tim Cook özür dileyince tarihte ilk kez ürün satışa çıkmadan hatası yüzünden özür dilendi filan yazılmış. Kanada’da iPhone 6 satışının gerçekleşmeyeceği kadar büyük bir hatadan tutun neler var neler arada. “Cem Yılmaz ile aynı ortak kaynağı kullanıyorlar sanırım” diye düşünmeden edemiyorum.
Bu elbette ilk değil. Azim Hazal Köse ile bugün biraz dertleştik. Apple hakkında yapılan haberlere değindik. Azim’in dikkat çektiği bir konu, “Türkiye’de iPhone 6 ile ilgili haber yapılırken fiyatı hemen en üst model baz alınarak yazılıyor, sonra tüketici haberi okuyunca iPhone 6’nın fiyatını 3600 TL sanıyor” dedi. Hemen her konuda böyle. Apple haberleri her zaman ilgi çekiyor. Yayın organları da bunu biliyor ancak işi bilmiyorlar. Önemli bir haber henüz oluşmadan, istihbarat aşamasındayken bile kaç farklı kaynaktan doğruladığımızı tahmin edemezsiniz.
Elma Dergisi olarak mükün olduğunca hızlı ancak doğru haber paylaşmaya çalışıyoruz. Yerli yabancı ajanslar veya sitelerden derlediğimiz veya kendi kaynaklarımızdan edindiğimiz haberleri yanlış bilgi vermeyelim diye ince eleyip sık dokuyarak servis ediyoruz. Elbette bizim de hatalarımız olur ve yeri geldiğinde özür dileriz. Bu tip haberler ile ilgili yanlış haber yapan kaynaklara haberin hataları ile ilgili yorum yaptığımda yayınlanmadı. Ulaşmaya çalıştım ama ilgilenen olmadı. Elden bir şey gelmez. En azından birkaç tanesini paylaşayım istedim. Bir başka sitede kafanızda soru işareti oluşturan bir Apple haberi okuduğunuzda Elma Dergisi’ne mutlaka bakın. Ardından ciddiye almak veya almamak konusunda gönül rahatlığıyla karar verebilirsiniz.
Haberin yer aldığı bazı ekran görüntüleri;
Komediye bak. Bir kere telefon satışa bile çıkmadı ki “hata” yazılım kaynaklı harita uygulamasında güya e daha iOS 8 yayınlanmadı bile. Apple gibi bir şirketin hatayı düzeltmesi çok zaman almaz neticede. İlk Maps yayınlandığında dilenen özür uygulamanın tam gelişim sürecini tamamlanmadan hatalarla kullanıma açılmasından kaynaklıydı. Burada öyle bir durum da söz konusu değil. Şu saatten sonra Maps uygulamasında çıkacak hatalar Apple gibi bir şirketin kısa sürede çözemeyeceği şeyler olmaz zaten. Zaytung haberleri kıvamında güzel bir haber çıkmış ortaya…
Kendi düşüncelerimi paylaşmadan edemedim. Her seferinde bunun gibi bir haberde, kaynağın paylaşılmaması bir yana, doğruluğunun hiç bir şekilde araştırılmadan haberin yayınlanması medya kuruluşlarının bence temel prensibi olan doğru bilgiye ulaşma kavramının nasıl ciddiye alınmadığının bir göstergesi. İlk kez olmadığı gibi bunun da son olmayacağını bildiğim için medya kuruluşlarının daha ne kadar kendi güvenirliklerini sarsmaya devam edebileceğini merak ediyorum. Dilerim bu haber medya kuruluşlarının oturup bazı şeyleri tekrar gözden geçirmesini sağlar.
şunu söylemeden geçemicem, Steve Jobs döneminden sonra bende tedirginlik duyuyorum iphone ( Apple) ile ilgili, şu an için idare ediyorlar ama bana kalırsa steve jobsun yolundan gittikleri için idare ediyorlar. Yalnız şu varki şu dünya piyasasında iphone ‘un iyi yada kötü herhangi bir haberi de değerli, heleki yazıda paylaşılmış olan haber kaynaklarının çoğu bana kalsa fake siteler, oradaki habere itibar edecek insanın iphone ile alakası yoktur zaten.
iphone haber değeri olarak çok değerli bir konu o yüzden bu tarz haberlere zaten hiçbirimizin inanmaması lazım, iyi yada kötü. En önemlisi bizim kullanarak deneyimlediğimiz konuları aramızda bu firmaya sempati duyan/kullanan insanlarla paylaşabilmemiz, o yüzden o haberleri yapan editör bile muhtemelen iphone kullanıyorken onun yaptığı kötü/yanlış haber sadece sitesine alacağı +100 tık ile alakalı. Varsın yapsınlar…